ЦАРЫКАЎ БАРЫС АНДРЭЕВІЧ


1926 - 1943

Герой Савецкага Саюза

Барыс Царыкаў нарадзіўся 31 кастрычніка 1926 г. у горадзе Гомелі. 

Вучыўся ў школе № 25. Па ўспамінах аднакласнікаў быў асобай яркай і рухомай: любіў чытанне, часта станавіўся ініцыятарам правядзення розных спартыўных гульняў, з'яўляўся завадатарам класа. У першых чыслах ліпеня сям'я Царыковых была эвакуіравана. Месцам іх знаходжання стаў горад Ртышча Саратаўскай вобласці. Там юны Барыс пазнаёміўся з палкоўнікам Васілём Усціновічам Бойка - камандзірам групы спецыяльнага прызначэння, якая праходзіла ў той час камплектаванне і адмысловую падрыхтоўку ў Ртышча і яго мясцовасцях. Дадаўшы сабе год, Барыс Царыкаў быў залічаны ў склад групы В.У. Бойка. Сыходзіў Барыс з Ртышча без дазволу маці. Таму проста пакінуў запіску з просьбай не хвалявацца і дараваць. А ўжо 28 лютага 1942 гады праз знакамітыя «Суражскія вароты» атрад у раёне сяла Усвяты перайшоў лінію фронту. Так пачынаўся баявы шлях Барыса Царыкава.

Разведчык 43-га стралковага палка камсамолец Барыс Царыкаў з групай мінёраў 15 кастрычніка 1943 года першым пераправіўся праз раку Днепр у раёне Лоева, узняўшы на правым беразе Чырвоны сцяг, і на працягу 5 сутак удзельнічаў у баях па пашырэнні плацдарма; 17-гадовы воін некалькі разоў вяртаўся на левы бераг з баявымі данясеннямі ў штаб.

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 30 кастрычніка 1943 года за ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання і праяўленыя пры гэтым геройства і мужнасць чырвонаармейцу Цаыкаву Барысу Андрэевічу прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

З узнагароднага ліста на разведчыка пешай разведкі 43-га Даурского палка Барыса Андрэевіча Царыкава: «У баях за пераправу ракі Днепр таварыш Царыкаў праявіў мужнасць і геройства. 15 кастрычніка 1943-га разам з групай мінёраў самым першым фарсіраваў раку Днепр і пад ураганным агнём праціўніка першым урываўся ў траншэі праціўніка з аўтаматам і ручнымі гранатамі, знішчаючы гітлераўцаў, тым самым забяспечыў пераправу 1-га стралковага батальёна. 15 кастрычніка 1943 года пад агнём праціўніка пераправіўся 5 разоў праз Дняпро з баявымі данясеннямі ў штаб. Адначасова на правым беразе Дняпра падабраў больш за 50 чалавек чырвонаармейцаў з пераправіўшыхся часатак, арганізаваў іх у групу і звёў ў баявыя парадкі батальёна. У наступных баях за пашырэнне плацдарма на правым беразе Дняпра дзейнічае гераічна, заўсёды ў першых радах, натхняючы асабістым прыкладам, іншых байцоў на баявыя подзвігі. Дастойны прысваення звання Героя Савецкага Саюза ».

Адважны воін загінуў смерцю храбрых у баі 13 лістапада 1943 году. Пахаваны ў брацкай магіле ў гарадскім пасёлку Лоеве Гомельскай вобласці Беларусі. Імем Героя названы сярэдняя школа ў Гомелі, вуліцы ў Гомелі і Лоеве. На будынку 25-й школы, дзе ён вучыўся, устаноўлена мемарыяльная дошка.

Узнагароджаны ордэнам Леніна, ордэнам Чырвонага Сцяга.