Інфармацыя для грамадзян
ІНФАРМАЦЫЯ ДЛЯ ГРАМАДЗЯН
УМОВЫ І ПАРАДАК РЭГІСТРАЦЫІ ГРАМАДЗЯН У ЯКАСЦІ БЕСПРАЦОЎНЫХ
Беспрацоўны – працаздольны грамадзянін, які не мае працы і заробку, які зарэгістраваны ў камітэце па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта, упраўленні (аддзеле) па працы, занятасці і сацыяльнай абароне гарадскога, раённага выканаўчага камітэта (далей – орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне) у мэтах пошуку падыходнай працы, шукае працу і гатовы прыступіць да яе
Занятымі лічацца грамадзяне:
-
якія працуюць па працоўнаму дагавору або выконваюць работы ў юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў па грамадзянска-прававых дагаворах, прадметам якіх з'яўляецца выкананне работ (аказанне паслуг, стварэнне аб'ектаў інтэлектуальнай уласнасці), за выключэннем грамадзян, занятых на аплатных грамадскіх работах па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне;
-
якія з'яўляюцца заснавальнікамі (удзельнікамі, членамі) юрыдычных асоб, за выключэннем заснавальнікаў (удзельнікаў) акцыянерных таварыстваў і членаў некамерцыйных арганізацый;
-
зарэгістраваныя ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку ў якасці індывідуальных прадпрымальнікаў;
-
якія ажыццяўляюць дзейнасць па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму, рамесную дзейнасць;
-
якія праходзяць ваенную або альтэрнатыўную службу, а таксама службу ў органах унутраных спраў, Следчым камітэце Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўным камітэце судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь, органах фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, органах і падраздзяленнях па надзвычайных сітуацыях;
-
якія навучаюцца ў дзённай форме атрымання адукацыі ва ўстановах адукацыі, арганізацыях, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы паслявузаўскай адукацыі, іншых арганізацыях, у індывідуальных прадпрымальнікаў, якім у адпаведнасці з заканадаўствам прадастаўлена права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць;
-
якія ажыццяўляюць догляд за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў, дзіцем-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў, інвалідам I групы альбо асобай, якая дасягнула 80-гадовага ўзросту, а таксама за дзіцем ва ўзросце да 18 гадоў, інфіцыраваных вірусам імунадэфіцыту чалавека ці хворых на Снід;
-
якія займаюцца іншай не забароненай заканадаўствам дзейнасцю, якая прыносіць заробак.
Рэгістрацыя грамадзян у якасці беспрацоўных ажыццяўляецца ПА ІХ МЕСЦЫ ЖЫХАРСТВА органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ПРЫ АСАБІСТЫМ ЗВАРОЦЕ. Пры рэгістрацыі беспрацоўным грамадзянін прад'яўляе дакументы, прадугледжаныя заканадаўчымі актамі.
Пералік дакументаў, неабходных для рэгістрацыі грамадзян у органах дзяржаўнай службы занятасці насельніцтва ў якасці беспрацоўнага:
-
пашпарт або іншы дакумент, які сведчыць асобу;
-
працоўная кніжка (пры яе наяўнасці);
-
грамадзянска-прававы дагавор (пры яго наяўнасці) – для асоб, якія выконвалі працы ў юрыдычных асоб
і індывідуальных прадпрымальнікаў па грамадзянска-прававых дагаворах, прадметам якіх з'яўлялася выкананне работ (аказанне паслуг, стварэнне аб'ектаў інтэлектуальнай уласнасці); -
дакумент аб адукацыі, дакумент аб навучанні;
-
даведка аб сярэднім заробку (даходзе) за апошнія 12 месяцаў работы па форме, устаноўленай Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны;
-
дэкларацыя аб даходах па форме, устаноўленай Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны;
-
ваенны білет і даведка аб памеры грашовага забеспячэння на апошняй вайсковай пасадзе на дзень звальнення па форме, устаноўленай Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны, – для звольненых з ваеннай службы;
-
пасведчанне аб нараджэнні дзіцяці – для асоб, якія маюць дзяцей ва ўзросце да 14 гадоў (для замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, якім прадастаўлены статус бежанца ў Рэспубліцы Беларусь, – пры наяўнасці такога пасведчання);
-
пасведчанне дзіцяці-інваліда – для асоб, якія маюць дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў;
-
даведка аб вызваленні – для асоб, вызваленых з месцаў пазбаўлення волі;
-
даведка аб самастойным працаўладкаванні;
-
заключэнне ўрачэбна-кансультацыйнай камісіі – для асоб, якія маюць абмежаванні па стане здароўя да працы;
-
індывідуальная праграма рэабілітацыі інваліда – для інвалідаў;
-
копія рашэння суда аб скасаванні шлюбу альбо пасведчанне аб скасаванні шлюбу ці іншы дакумент, які пацвярджае катэгорыю няпоўнай сям'і, – для няпоўных сем'яў;
-
дакумент, які пацвярджае статус дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, а таксама статус асоб з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў;
Беспрацоўнымі не могуць быць зарэгістраваныя занятыя грамадзяне, а таксама грамадзяне:
не дасягнулі 16-гадовага ўзросту;
якім у адпаведнасці з заканадаўствам прызначаныя пенсія па ўзросце, за выслугу гадоў або прафесійная пенсія;
адбываюць пакаранне па прысудзе суда ў выглядзе папраўчых работ, арышту, абмежавання волі, пазбаўлення волі або пажыццёвага заключэння;
якія знаходзяцца ў лячэбна-працоўных прафілакторыях;
якія прадставілі дакументы, якія змяшчаюць заведама ілжывыя звесткі аб адсутнасці працы і заробку, а таксама іншыя недакладныя дадзеныя, для рэгістрацыі іх беспрацоўнымі;
з'яўляюцца выпускнікамі, якім месца працы прадастаўлена шляхам размеркавання (пераразмеркавання) або напрамкі (наступнага накіравання) на працу і якія не адпрацавалі тэрмін абавязковай работы па размеркаванні (пераразмеркаванні) ці пры накіраванні (наступным накіраванні) на працу, устаноўленыя заканадаўствам аб адукацыі.
Грамадзяне, якія раней знятыя з уліку беспрацоўных па падставе, прадугледжанай абзацам чацвёртым часткі першай артыкула 25 гэтага Закона, пры звароце ў органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне паўторна могуць быць зарэгістраваныя ў якасці беспрацоўных па заканчэнні 12-месячнага перыяду з дня папярэдняй рэгістрацыі, а грамадзяне, знятыя з уліку па падставах, прадугледжаных абзацамі пятым, шостым і восьмым часткі першай артыкула 25 гэтага Закона, – па заканчэнні 12-месячнага перыяду з дня апошняга зняцця іх з уліку.
Грамадзяне, накіраваныя органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне на прафесійную падрыхтоўку, перападрыхтоўку, павышэнне кваліфікацыі або для засваення зместу адукацыйнай праграмы навучальных курсаў (лекториев, тэматычных семінараў, практыкумаў, трэнінгаў, афіцэрскіх курсаў і іншых відаў навучальных курсаў) (далей – адукацыйная праграма навучальных курсаў) і датэрмінова адлічаныя з установы адукацыі, іншай арганізацыі, індывідуальным прадпрымальнікам, якім у адпаведнасці з заканадаўствам прадастаўлена права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць, за непаспяховасць, у сувязі з непрохождением выніковай атэстацыі без уважлівых прычын, за доўгі адсутнасць без уважлівых прычын на вучэбных занятках (занятках) альбо сістэматычнае невыкананне або неналежнае выкананне абавязкаў навучэнцаў, паўторна могуць быць зарэгістраваныя ў якасці беспрацоўных па заканчэнні 12-месячнага перыяду з дня апошняга зняцця іх з уліку.
Грамадзяне, раней якія складаліся на ўліку ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, у дачыненні да якіх судом прыняты рашэнні аб спагнанні ў карысць органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне сум выплачаных ім дапамог па беспрацоўі, стыпендый, дапамог па цяжарнасці і родах, матэрыяльнай дапамогі, кампенсацыйных выплат, субсідый для арганізацыі прадпрымальніцкай дзейнасці, дзейнасці па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму, рамеснай дзейнасці, грашовых выплат пры перасяленні на новае месца жыхарства і працы і сродкаў, затрачаных на арганізацыю і ажыццяўленне працэсу навучання, паўторна могуць быць зарэгістраваныя ў якасці беспрацоўных пры ўмове поўнага пакрыцця спаганяюцца сродкаў.
ДАПАМОЖНІК ПА БЕСПРАЦОЎІ
Дапамога па беспрацоўі прызначаецца органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне. Рашэнне аб прызначэнні дапамогі па беспрацоўі або аб адмове ў яго прызначэнні прымаюцца органам па працы, занятасці і сацыяльнай абароне на працягу 10 каляндарных дзен з дня рэгістрацыі грамадзяніна ў якасці беспрацоўнага.
Дапамога па беспрацоўі выплачваецца з дня рэгістрацыі ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ў якасці беспрацоўнага ў наступным парадку :
-
беспрацоўным, якія на працягу 12 месяцаў, якія папярэднічаюць іх рэгістрацыі ў якасці беспрацоўных, мелі аплачваную працу (даход) не менш за 12 каляндарных тыдняў на ўмовах поўнага працоўнага дня (тыдня) або няпоўнага працоўнага дня (тыдня) з пераразлікам на 12 каляндарных тыдняў з поўным працоўным днём (тыднем), – у памеры дзвюх базавых велічынь у месяц на працягу 26 каляндарных тыдняў;
-
беспрацоўным, якія на працягу 12 месяцаў, якія папярэднічаюць іх рэгістрацыі ў якасці беспрацоўных, мелі аплачваную працу (прыбытак) менш за 12 каляндарных тыдняў, а таксама беспрацоўным пасля доўгага перапынку ў працы (больш за 12 месяцаў) пры наяўнасці ў іх стажу працы не менш аднаго года – у памеры адной базавай велічыні ў месяц у першыя 13 каляндарных тыдняў, а таксама ў памеры 75 працэнтаў базавай велічыні ў месяц у наступныя 13 каляндарных тыдняў;
-
беспрацоўным, якія ўпершыню шукаюць працу, а таксама беспрацоўным, якія шукаюць працу пасля доўгага перапынку ў працы (больш за 12 месяцаў), пры наяўнасці ў іх стажу працы менш аднаго года – у памеры 85 працэнтаў базавай велічыні ў месяц у першыя 13 каляндарных тыдняў, а таксама ў памеры 70 працэнтаў базавай велічыні ў месяц у наступныя 13 каляндарных тыдняў.
Тэрмін выплаты дапамогі па беспрацоўі не можа перавышаць 26 каляндарных тыдняў на працягу кожнага 12-месячнага перыяду, вылічанага з дня рэгістрацыі ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.
У выпадку, калі беспрацоўным пры рэгістрацыі адмоўлена ў прызначэнні дапамогі па беспрацоўі, гэта дапамога можа прызначацца пры ўмове выканання імі аплатных грамадскіх работ і адпрацоўкі на названых працах не менш за 22 сумарных рабочых дзён на падставе пісьмовай заявы беспрацоўнага. Дапамогу ў гэтым выпадку выплачваецца па рашэнні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне з дня прыняцця рашэння аб прызначэнні дапамогі па беспрацоўі ў наступным парадку: за першыя 13 каляндарных тыдняў – у памеры 100 працэнтаў і за наступныя 13 каляндарных тыдняў – 75 працэнтаў базавай велічыні.
Стаж працы для прызначэння дапамогі па беспрацоўі вызначаецца ў адпаведнасці
з заканадаўствам аб пенсійным забеспячэнні.
Выплата дапамогі па беспрацоўі захоўваецца ў перыяд выканання беспрацоўным аплатных грамадскіх работ, а таксама часовай працы, пра якую загадзя апавешчаныя органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.
Беспрацоўным, якія маюць на ўтрыманні дзяцей ва ўзросце да 14 гадоў, дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў або дзіцяці ва ўзросце да 18 гадоў, інфікаванага вірусам імунадэфіцыту чалавека ці хворага на Снід, памер дапамогі павялічваецца на 10 працэнтаў, а пры наяўнасці трох і больш дзяцей (двух і больш дзяцей-інвалідаў) названага ўзросту – на 20 працэнтаў.
Памер дапамогі па беспрацоўі падлягае індэксацыі ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.
Дапамога па беспрацоўі выплачваецца не радзей аднаго разу ў месяц пры ўмове яўкі беспрацоўных ва ўстаноўленым парадку ў органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.
УМОВЫ АКАЗАННЯ МАТЭРЫЯЛЬНАЙ ДАПАМОГІ БЕСПРАЦОЎНЫМ ГРАМАДЗЯНАМ
Права на атрыманне матэрыяльнай дапамогі маюць:
-
беспрацоўныя якія складаюцца на ўліку ў органе па працы, занятасці і сацыяльнай абароне больш аднаго месяца незалежна ад атрымання дапамогі па беспрацоўі;
-
грамадзяне ў перыяд прафесійнай падрыхтоўкі, перападрыхтоўкі і павышэння кваліфікацыі і засваення зместу адукацыйнай праграмы навучальных курсаў па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне (далей – грамадзяне ў перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне)
па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне; -
члены сям'і беспрацоўнага ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку ў выпадку смерці беспрацоўнага або членаў яго сям'і.
Умовы атрымання матэрыяльнай дапамогі
Матэрыяльная дапамога беспрацоўным, а таксама грамадзянам у перыяд прафесійнай падрыхтоўкі, перападрыхтоўкі і павышэння кваліфікацыі можа аказвацца
пры выкананні адначасова наступных умоў:
калі на дату падачы заявы сярэднямесячны сукупны даход на кожнага члена сям'і беспрацоўнага або грамадзяніна ў перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, вылічаны за тры апошніх месяцы, што папярэднічаюць звароту за матэрыяльнай дапамогай, не перавышае найбольшай велічыні бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва, зацверджанага Урадам Рэспублікі Беларусь за два апошнія кварталы;
пры ўдзеле беспрацоўнага ў аплатных грамадскіх работах, у месяцы, які папярэднічаў месяцу падачы заявы;
калі беспрацоўны выконвае абавязкі, вызначаныя ў частцы першай артыкула 91 Закона Рэспублікі Беларусь ад 15 чэрвеня 2006 года «Аб занятасці насельніцтва Рэспублікі Беларусь» (Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2006 г., № 94, 2/1222) (далей – Закон), і ў яго адсутнічаюць парушэнні, названыя ў абзацах другім–пятым часткі другой і абзацах другім і трэцім часткі шостай артыкула 25 Закона, на працягу 12 месяцаў, што папярэднічаюць дня падачы заявы, а грамадзянін у перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне выконвае абавязкі, вызначаныя ў частцы другой артыкула 91 Закона, і ў яго адсутнічаюць парушэнні, названыя ў частцы трэцяй артыкула 23 Закона.
Пры вылічэнні сукупнага даходу ўлічваюцца наступныя віды даходаў беспрацоўнага, грамадзяніна ў перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне і членаў іх сем'яў:
-
заработная плата;
-
даходы ад прадпрымальніцкай дзейнасці;
-
ўзнагароджанне па грамадзянска-прававых дагаворах (уключаючы аплату па дагаворах падраду);
-
аўтарскія ўзнагароджання, якія выплачваюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам аб аўтарскім праве
і сумежных правах; -
пенсіі;
-
страхавыя выплаты па абавязковаму страхаванню ад няшчасных выпадкаў на вытворчасці
і прафесійных захворванняў: даплаты да сярэднямесячнага заробку застрахаванага, часова пераведзенага ў сувязі з пашкоджаннем здароўя ў выніку страхавога выпадку на больш легкую, нижеоплачиваемую працу да аднаўлення працаздольнасці або ўстанаўлення яе стойкай страты, штомесячныя страхавыя выплаты застрахаванай альбо асобам, якія маюць права на атрыманне такой выплаты ў выпадку смерці застрахаванай; -
аліменты, атрыманыя членам сям'і;
-
дапаможнік па беспрацоўі;
-
стыпендыя, у тым ліку грамадзянам у перыяд прафесійнай падрыхтоўкі, перападрыхтоўкі
і павышань кваліфікацыі; -
дапаможнікі, прызначаныя згодна з Законам Рэспублікі Беларусь ад 29 снежня 2012 года «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей», за выключэннем дапамогі жанчынам, якія сталі
на ўлік у дзяржаўных арганізацыях аховы здароўя да 12-тыднёвага тэрміну цяжарнасці дапаможнікі
у сувязі з нараджэннем дзіцяці; -
даходы па акцыях і іншыя даходы ад удзелу ў кіраванні ўласнасцю арганізацыі (дывідэнды, працэнты, выплаты па долевым паях);
-
даходы ад рэалізацыі і здачы ў арэнду (наём) нерухомай маёмасці (зямельных участкаў, дамоў, кватэр, дач, будынкаў, гаражоў), транспартных і іншых механічных сродкаў, сродкаў перапрацоўкі і захоўвання прадуктаў.
Матэрыяльная дапамога аказваецца незалежна ад удзелу ў аплатных грамадскіх работах наступным беспрацоўным:
-
дзецям-сіротам, дзецям, пакінутым без апекі бацькоў, асобам з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў;
-
бацькам у шматдзетных і няпоўных сем'ях, а таксама якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў;
-
асобам, якія не дасягнулі 18-гадовага ўзросту;
-
інвалідам;
-
асобам перадпенсійнага ўзросту (за два гады да наступлення ўзросту, які дае права на пенсію па ўзросту на агульных падставах);
-
ветэранам баявых дзеянняў на тэрыторыі іншых дзяржаў, указаных у пунктах 1-3 артыкула 3 Закона Рэспублікі Беларусь ад 17 красавіка 1992 года «Аб ветэранах» (Ведамасці Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, 1992 г., № 15, ст. 249; Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2001 г., № 67, 2/787);
-
цяжарным жанчынам;
-
выконваюць часовыя працы, аб якіх загадзя апавешчаныя органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне;
-
асобам, якія маюць супрацьпаказанні да ўсіх відах аплатных грамадскіх работ (пры наяўнасці заключэння ўрачэбна-кансультацыйнай камісіі)
ПАМЕР МАТЭРЫЯЛЬНАЙ ДАПАМОГІ
Памер матэрыяльнай дапамогі, аказанай:
-
беспрацоўнаму ў працягу кожнага 12-месячнага перыяду, вылічанага з дня рэгістрацыі ў якасці беспрацоўнага, не можа перавышаць 6 базавых велічынь;
-
грамадзяніну ў перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне не можа перавышаць адной базавай велічыні ў месяц;
-
грамадзянам ва ўзросце да 29 гадоў у перыяд праходжання прафесійнай падрыхтоўкі, перападрыхтоўкі і павышэння кваліфікацыі не па месцы знаходжання органа па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, які накіраваў іх на навучанне, не можа перавышаць двух базавых велічынь у месяц, а якія маюць сукупны даход, які перавышае найбольшую велічыню бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва, зацверджанага Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны за два апошнія кварталы, – адной базавай велічыні;
-
грамадзянам з ліку інвалідаў у перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, не можа перавышаць трох базавых велічынь у месяц, а якія маюць сукупны даход, які перавышае найбольшую велічыню бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва, зацверджанага Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны, за два апошнія кварталы, – двух базавых велічынь
у месяц.
Для атрымання матэрыяльнай дапамогі беспрацоўны, а таксама грамадзянін у перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне звяртаюцца ў орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы рэгістрацыі з пісьмовай заявай аб аказанні матэрыяльнай дапамогі па форме, устаноўленай Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны. Да гэтай заявы прыкладаюцца даведкі аб даходах, названыя вышэй.
Рашэнне аб аказанні беспрацоўнаму небудзь грамадзяніну ў перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне матэрыяльнай дапамогі або аб адмове ў ёй прымаецца органам па працы, занятасці і сацыяльнай абароне на працягу 5 рабочых дзён з дня падачы заявы, а ў выпадку запыту дакументаў і (або) звестак ад іншых дзяржаўных органаў, іншых арганізацый – у месячны тэрмін з дня паступлення заявы. Аб прынятым рашэнні беспрацоўны, а таксама грамадзянін у перыяд навучання па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне паведамляецца ў 3-дзённы тэрмін.
(Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь 17.11.2006 № 1549 аб зацвярджэнні Палажэння аб парадку і ўмовах аказання матэрыяльнай дапамогі беспрацоўнаму і членам яго сям'і, а таксама грамадзянам у перыяд прафесійнай падрыхтоўкі, перападрыхтоўкі, павышэння кваліфікацыі і засваення зместу адукацыйнай праграмы навучальных курсаў з змяненнем і дапаўненнем ад 22.10.2016 №856)
ПРАФЕСІЙНАЯ АРЫЕНТАЦЫЯ, ПРАФЕСІЙНАЯ ПАДРЫХТОЎКА, ПЕРАПАДРЫХТОЎКА І ПАВЫШЭННЕ КВАЛІФІКАЦЫІ
Беспрацоўныя маюць права на бясплатную прафесійную арыентацыю, прафесійную падрыхтоўку, перападрыхтоўку і павышэнне кваліфікацыі па накіраванню органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.
Прафесійная арыентацыя незанятага насельніцтва праводзіцца ў мэтах аказання практычнай дапамогі ў выбары прафесіі, змене роду заняткаў і павышэнні кваліфікацыі з улікам прафесійных пераваг, схільнасцей, інтарэсаў асобы і патрэбаў рынку працы.
Прафесійнае навучанне беспрацоўных ажыццяўляецца ў мэтах прадастаўлення грамадзянам, зарэгістраваным ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку беспрацоўнымі, магчымасці атрымання неабходных для аднаўлення (пачатку) працоўнай дзейнасці прафесійных ведаў, уменняў і навыкаў з улікам грамадскіх патрэб і ў адпаведнасці з наяўнымі схільнасцямі, здольнасцямі, навыкамі і асаблівасцямі іх псіхафізічнага развіцця.
Грамадзяне, якія ажыццяўляюць догляд за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў (акрамя грамадзян, якія знаходзяцца ў адпачынку па догляду за дзіцем да дасягнення ім узросту трох гадоў), могуць быць накіраваныя органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне на навучанне ў парадку і на ўмовах, вызначаных для беспрацоўных.
Прафесійнае навучанне беспрацоўных ажыццяўляецца ва ўстановах адукацыі, а таксама ў іншых арганізацыях.
Беспрацоўныя, накіраваныя органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне на прафесійнае навучанне, падлягаюць зняццю з уліку ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.
Перыяд прафесійнага навучання беспрацоўных па накірунку органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ў дзённай форме залічваецца ў стаж працы, аб чым робіцца запіс у працоўнай кніжцы.
Умовы накіравання беспрацоўных на прафесійнае навучанне
Прафесійнае навучанне беспрацоўных ажыццяўляецца па накірунку органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ў выпадку, калі:
- немагчыма падабраць падыходзячую працу па прычыне адсутнасці ў беспрацоўнага неабходнай прафесіі, спецыяльнасці (напрамку спецыяльнасці, спецыялізацыі), кваліфікацыі;
-· неабходна змяніць прафесію, спецыяльнасць (напрамак спецыяльнасці, спецыялізацыю), кваліфікацыю ў сувязі з адсутнасцю працы, якая адпавядае наяўным у беспрацоўнага прафесійным навыкам;
- беспрацоўным згублена здольнасць да выканання працы па набытым раней прафесіі, специальносці (напрамку спецыяльнасці, спецыялізацыі), кваліфікацыі або узніклі медыцынскія супрацьпаказанні да яе выкананню.
Віды прафесійнага навучання беспрацоўных:
- прафесійная падрыхтоўка, перападрыхтоўка і павышэнне кваліфікацыі рабочых (служачых);
- перападрыхтоўка і павышэнне кваліфікацыі спецыялістаў;
- навучальныя курсы.
Вызначэнне прафесійнай прыдатнасці беспрацоўнага да прафесіі
Беспрацоўным, якія накіроўваюцца на прафесійнае навучанне, органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне бясплатна аказваюць паслугі па прафесійнай арыентацыі. Прафесійная прыдатнасць што накіроўваюцца на навучанне беспрацоўных па медыцынскіх паказаннях вызначаецца ва ўстановах аховы здароўя па месцы жыхарства. беспрацоўных.
Заключэнне дагавора на прафесійнае навучанне з беспрацоўным
Кірунак беспрацоўнага на прафесійнае навучанне ажыццяўляецца на падставе рашэння, што прымаецца кіраўніком органа па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.
З беспрацоўным, якія накіроўваюцца на прафесійнае навучанне, орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне заключае дагавор, у якім вызначаюцца правы і абавязкі бакоў, а таксама іх адказнасць за парушэнне ўмоў дагавора.
Беспрацоўны з яго згоды можа быць накіраваны на прафесійнае навучанне ў адпаведнасці з заяўкай канкрэтнага наймальніка, які гарантуе яго працаўладкаванне пасля завяршэння поўнага курса навучання. У гэтым выпадку заключаецца трохбаковы дагавор (орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне – беспрацоўны – наймальнік), у якім вызначаюцца правы і абавязкі бакоў, а таксама іх адказнасць за парушэнне ўмоў дагавора.
Пры накіраванні на прафесійнае навучанне непаўналетняга беспрацоўнага, не абвешчанага цалкам дзеяздольным або не які ўступіў у шлюб, дамова ад яго імя падпісваецца таксама адным з яго бацькоў (апекуном).
Тэрміны прафесійнага навучання беспрацоўных
Прафесійнае навучанне беспрацоўных ажыццяўляецца ў вочнай (дзённай) форме навучання. Тэрміны прафесійнага навучання беспрацоўных ўстанаўліваюцца працягласцю да 12 месяцаў.
Абавязковая вучэбная нагрузка пры прафесійным навучанні беспрацоўных ва ўсіх тыпах устаноў адукацыі усталёўваецца 36-40 гадзін у тыдзень (акрамя выпадкаў, устаноўленых заканадаўствам), пры гэтым дзённая вучэбная нагрузка не павінна перавышаць 8 гадзін.
Працягласць заняткаў па тэарэтычнаму i вытворчаму навучанню пры прафесійным навучанні па прафесіях рабочых непасрэдна на вытворчасці павінна адпавядаць працягласці рабочага часу, устаноўленага заканадаўствам аб працы для работнікаў адпаведных узростаў, прафесій і вытворчасцей.
Сумяшчэнне прафесійнага навучання грамадзян з працаўладкаваннем
Прафесійнае навучанне грамадзян па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне можа сумяшчацца, па іх жаданні, у вольны ад заняткаў час з працаўладкаваннем на некваліфікаваную працу, а таксама на часовую працу па прафесіі (спецыяльнасці), па якой яны праходзяць навучанне. Дадзеныя грамадзяне павінны загадзя паведаміць орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне аб заключэнні імі такога працоўнага дагавора з указаннем наймальніка, прафесіі (пасадзе), тэрміну дзеяння дагавора.
Орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне на падставе звестак аб працаўладкаванні грамадзяніна прымае рашэнне аб далейшым фінансаванні яго прафесійнага навучання з улікам магчымасці сумяшчэння працы з навучаннем, а таксама прафесіі (спецыяльнасці), па якой грамадзянін працаўладкаваўся ў перыяд прафесійнага навучання.
У выпадку прыняцця рашэння аб спыненні фінансавання прафесійнага навучання грамадзяніна орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ў трохдзённы тэрмін пісьмова інфармуе аб гэтым яго і ўстанова адукацыі, арганізацыю.
У выпадку, калі грамадзянін не паведаміў орган па працы, занятасці і сацыяльнай абароне аб сваім працаўладкаванні, а апошні прыняў рашэнне аб спыненні фінансавання яго прафесійнага навучання, грамадзянін пакрывае фактычныя выдаткі органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне за перыяд яго прафесійнага навучання з даты працаўладкавання да даты прыняцця гэтага рашэння.
Склад выдаткаў на прафесійнае навучанне, падлягаюць пакрыццю
У склад названых выдаткаў ўключаюцца:
- выдаткі, звязаныя з арганізацыяй і ажыццяўленнем працэсу прафесійнага навучання непасрэдна ва ўстанове адукацыі, арганізацыі (аплата па дагаворах з установамі адукацыі, арганізацыямі);
- выдаткі, звязаныя з кампенсацыяй выдаткаў грамадзян па праезду да месца навучання і (або) да месца праходжання вытворчай практыкі і назад і дадатковых асабістых выдаткаў за час знаходжання у шляху, у выпадку праходжання прафесійнага навучання па-за межамі іх месца жыхарства;
- выдаткі, звязаныя з пражываннем грамадзян, якія праходзяць прафесійнае навучанне па-за межамі іх месца жыхарства, у перыяд прафесійнага навучання;
- выдаткі на выплату грамадзянам стыпендыі, штомесячнай грашовай кампенсацыі і матэрыяльнай дапамогі на перыяд прафесійнага навучання.
Пры адмове грамадзян ад пакрыцця фактычных выдаткаў органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне за перыяд іх прафесійнага навучання ў добраахвотным парадку гэтыя выдаткі спаганяюцца органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне ў судовым парадку.
Адлічэнне грамадзян з установы адукацыі, арганізацыі да завяршэння поўнага курса навучання
Грамадзяне, якія праходзяць прафесійнае навучанне па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне, могуць быць адлічаны з установы адукацыі, арганізацыі да завяршэння поўнага курса навучання:
- за доўгі адсутнасць без уважлівых прычын на вучэбных занятках (занятках) на працягу перыяду навучання (больш за 20 працэнтаў вучэбнага плана);
- за непаспяховасць па трох і больш вучэбных прадметах (вучэбных дысцыплінах, практыцы);
- у выпадку непрохождения выніковай атэстацыі без уважлівых прычын;
- за сістэматычнае (паўторнае на працягу навучальнага перыяду) невыкананне або неналежнае выкананне абавязкаў навучэнцаў;
- у выпадку наяўнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў для працягу навучання або працы па атрыманай прафесіі;
- па ўласным жаданні;
- у выпадку ўступлення ў законную сілу прысуду суда аб прызначэнні пакарання ў выглядзе папраўчых работ, арышту, абмежавання волі, пазбаўлення волі або пажыццёвага заключэння;
- у сувязі з заклікам на тэрміновую ваенную службу;
- у сувязі з працаўладкаваннем;
- у выпадку смерці навучэнца.
У выпадку адлічэнні грамадзян з установы адукацыі (арганізацыі) да завяршэння поўнага курса навучання па непаважлівых прычынах грамадзяне пакрываюць фактычныя выдаткі органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне за перыяд іх прафесійнага навучання.