Славутасці Гомеля
СЛАВУТАСЦІ ГОМЕЛЯ
Палацава-паркавы ансамбль
Сярод музеяў горада першы па праве – Гомельскі палацава-паркавы ансамбль – адзін з найстарэйшых у рэспубліцы, унікальны ў сваім родзе.
Гомельскаму парку дзвесце гадоў. Па дадзеных навукоўцаў, гэта самы ўдалы прыклад паркабудавання ва ўсёй Беларусі. Парк размешчаны на абрывістым беразе р. Сож на плошчы ў 25 гектараў. Сярод звыклых клёну, ясеня і каштана тут можна знайсці веймутову сасну, пірамідальны дуб і маньжурский арэх.
Фарміраванне парку адбывалася з сярэдзіны XIX стагоддзя. З розных рэгіёнаў Расіі, з-за мяжы прывозілі розныя пароды дрэў і хмызнякоў, у тым ліку і экзатычных, выраблялася разбіўка алей. Фармаваліся рамантычныя куткі парку. Рэчышча рачулкі Гамяюк пераўтворыцца ў Лебядзіны сажалка, уладкоўваюцца газоны з кветнікамі, гроты, альтанкі, фантаны, у паркавых алеях ўстанаўліваюцца скульптуры.
Гомельскі палацава-паркавы ансамбль лічыцца адным з лепшых не толькі на тэрыторыі Беларусі, але і на постсавецкай прасторы.
У склад ансамбля ўваходзяць: палац Румянцавых і Паскевічаў, Петрапаўлаўскі сабор, царква св. Іаана Прадцечы, капліца-пахавальня князёў Паскевічаў, помнік графу Н.П. Румянцаву-Задунайскому, трох'ярусная вежа.
Палац Румянцавых і Паскевічаў http://www.palacegomel.by
Жамчужынай палацава-паркавага ансамбля з'яўляецца палац Румянцавых і Паскевічаў, цудоўны помнік архітэктуры рускага класіцызму XVIII -XIX стст. (арх. К. І. Бланк, Я. Н. Аляксееў, І. П. Дзячкоў, А Идзковский, А Голонский, Дж. Кларк, Ю. М. Фельтен і інш.).
Будаўніцтва палаца было пачата ў 1777 г. выбітным палкаводцам Расіі, генерал-фельдмаршалам П. А. Румянцавым-Задунайским. У фарміраванні аблічча палаца значны ўклад унеслі канцлер Расіі граф Н.П. Румянцаў і генерал-фельдмаршал І. Ф. Паскевіч. У афармленні інтэр'ераў палаца прымалі ўдзел лепшыя майстры з Італіі, Польшчы, Расіі.
Стварэнне архітэктурна-паркавага ансамбля было завершана ў I палове XIX ст. Аж да пачатку XX ст. палац захоўваў свой аблічча без значных змяненняў.
У Гомельскім палацы гасцявалі прадстаўнікі царскай прозвішчы, у тым ліку імператары Мікалай I, а таксама Аляксандр II з жонкай, Мікалай II.
7 лістапада 1919 года ў будынку палаца быў адкрыты Гомельскі мастацка-гістарычны музей.
У цяперашні час на базе палацава-паркавага комплексу і Гомельскага абласнога краязнаўчага музея створана дзяржаўная гісторыка-культурная ўстанова «Гомельскі палацава-паркавы ансамбль». У цэнтральнай частцы палаца і вежы ўзноўленая атмасфера былога палацавага ўбрання. Цудоўны цэнтральны зала палаца, апраўлены калонамі, з нішамі і антрэсолямі, бельведэр і купольным завяршэннем.
Палац Румянцавых і Паскевічаў – адзін з лепшых музейных комплексаў у Рэспубліцы Беларусь, які арганічна спалучае гістарычныя экспазіцыі і цудоўныя палацавыя інтэр'еры.
Петрапаўлаўскі сабор - Адно з найбуйнейшых культавых збудаванняў Беларусі. Пабудаваны ў 1809-1819 гг. архітэктарам Дж. Кларкам ў стылі класіцызму. Величавая крестовокупольная архітэктура храма ўражвае і праз два стагоддзі.
Ўнутры храма, у левай частцы трансепта, магіла графа Румянцава, на якой устаноўлена копія скульптуры «Багіня свету» італьянскага майстра А. Кановы.
На сценах размешчаны абразы, у т. ч. копія карціны італьянскага мастака А. Корреджо. У 1935-1941 гг. у касцёле размяшчаўся гістарычны музей, у 1960-1988 гг. – планетарый. У 1989 г. сабор перададзены царкве. У цяперашні час з'яўляецца галоўным праваслаўным храмам Гомеля.
«Паляўнічы домік» www.gomelhistory.museum.by
Асабняк, так званы «паляўнічы домік», быў пабудаваны ў 1818-1820 гг. у стылі ампір, па праекце архітэктара І. Дзьячкова ў якасці дома для летняга пражывання графаНиколая Пятровіча Румянцава. З 1830-х па 1919 гг. маёнтак належаў сям'і Крушэўскіх і Лісоўскіх. Апошняй уладальніцай асабняка была Ірэна Голынская (з Лісоўскіх). У далейшым тут размяшчаліся розныя дзяржаўныя ўстановы і арганізацыі. З 1997 па 2009 год у асабняку былі прадстаўлены экспазіцыі Гомельскага абласнога краязнаўчага музея (цяпер музей Гомельскага палацава-паркавага ансамбля). З 2009 года тут размясціўся Музей гісторыі горада Гомеля.
fy;">
Капліца-пахавальня князёў Паскевічаў
Размешчана ў паўночнай частцы парку. Пабудавана ў 1889 г. па праекце акадэміка архітэктуры М. Червинского. З'яўляецца ўзорам так званага неарускага стылю ў архітэктуры з характэрнымі для гэтага напрамкі рысамі. Галоўнай славутасцю будынка з'яўляецца яго дэкаратыўнае ўбранне.
Выдатную маляўнічасць фасадам надаюць рознакаляровыя майоликовые пліткі з раслінным арнаментам. Кераміка, выкананая мясцовымі майстрамі.
Пахавальня ў выглядзе працяглага тунэлю з цыліндрычным скляпеннем знаходзіцца пад зямлёй. Тут пахаваныя восем прадстаўнікоў роду Паскевічаў, сярод якіх – генерал-фельдмаршал І. Ф. Паскевіч і яго жонка Е. А. Паскевіч (народжаная Грыбаедава).
Касцёл Нараджэння Божай Маці
У канцы XIX ст. на старым сялянскім могілках была пабудавана праваслаўная царква Раства Багародзіцы.
У пасляваенны час у ёй месціўся камбінат «Мастацтва». З 1990 г. будынак перададзены гомельскай каталіцкай суполцы і падвергнулася рэканструкцыі.
Касцёл быў ахрышчаны ў гонар Нараджэння Божай Маці.
Гомельскі парк
Гомельскі парк пачаў фарміраваўся з канца 1830-х гадоў па праекту польскага архітэктара Адама Идзковского. Рэчышча старажытнай рачулкі «Гомиюк» або «Гамяюк», якая ўпадала ў раку Сож, было пераўтворана ў Лебядзіны сажалка. Гарманічнае спалучэнне ў адзіным ансамблі рэльефу, вадаёмаў, зеляніны, архітэктурных элементаў, мастацкая закончанасць ў вырашэнні складаных кампазіцыйна-прасторавых задач дазваляе аднесці Гомельскі парк да лепшых узораў паркабудавання свайго часу.